ادبیّات و نقاشی ایرانی از دیرباز درکنارهم و مکمل یکدیگر بوده اند. ادبیّات ایران غنی ترین و پربارترین هنر تأثیرگذار بر نقاشی ایران است زیرا از آغاز روند نگارش کتابهای ادبی،¬¬ هنرمصوّرسازی و کتاب آرایی همگام با آن شروع به رشد و نمو نمود. ازمیان کتابهای ادبی، شاهنامه فردوسی برای هنرمندان نقاش ایران، گنجینه غنی و الهام بخش بوده است. پیوند نقاشی با شعر و بالندگی آن در عرصه هنر کتاب آرایی در یکی از بی ب...

چکیده: در دوره معاصر فرهنگستان هنر به مناسبت بزرگداشت مقام فردوسی، اقدام به تصویرسازی 30 مضمون از مضامین و داستانهای شاهنامه شاه طهماسب نموده است. که 20 عدد از این نگاره ها از لحاظ مضمون با 20 عدد از نگاره های شاهنامه شاه تهماسب مشترک می باشند. در این رساله، به مقایسه تحلیلی این 20 جفت نگاره با یکدیگر پرداخته شده است . هدف این پایان نامه، بررسی تحولات جدید در نگارگری معاصر با مضامین حماسی در ن...

نگارگری ایرانی در دامان هنر کتاب¬آرایی پا گرفت و مبادی آن نیز به ایرانِ پیش از اسلام باز می¬گردد. این هنر عرصه-ی ظهور تعالیم اسلامی و متعاقب آن باورهای عارفانه و صوفی¬گرانه بوده است و منابع الهام آن ادبیات فارسی، به ویژه-ی بخش اساطیری شاهنامه¬ی فردوسی است؛ به عبارتی دیگر نگارگری ایرانی بیانِ تصویریِ ادبیات فارسی است. برای هر پژوهش¬گر و بیننده¬ای که در رویارویی با دنیای نگاره¬های ایرانی قرار می¬گیر...

چکیده: آسمان از مهمترین تجلیات قداست و در واقع جلوه گاه ساحت اقدس و حوزه ی اقتدار الهی تلقی می شده است. آثار ادبی و هنری و مذهبی اقوام و ملل مختلف، جلوه گاه باورهایی اند که آشکار و نهان از گذشته های دور تا به حال زنده اند. بررسی جایگاه و مفهوم آسمان از مناظر مختلف در ایران، در واقع می تواند به شناخت نقش باورهای مربوط به آن و تأثیر آن در خلق آثار هنری، ادبی، عرفانی و... توسط مردمی که با این با...

چکیده : معماری در دوره تیموریان در امتداد سنت های معماری ایلخانان است که می توان آن را نیز انعکاسی از معماری دوره سلجوقیان دانست، که البته تغییراتی جزئی در آن ایجاد نموده اند. در این دوره اصول و طرح معماری ارتباط تنگاتنگی با تزئینات هندسی داشت. در نقاشی های عصر صفوی جلال و شکوه آن زمان به وضوح نمایان است. موضوعی که در آن زمان بیشتر برای نقاشی ها انتخاب می شد وضعیت زندگی درباری و طرز رفتار طبق...

چکیده استفاده از فضاسازی¬های دوبُعدی، بازنمایی و خلق پیکره¬هایی با خطوط شکل¬ساز قوی، سطح¬های رنگی تخت و آرایه¬ها و تزیینات گیاهی، حیوانی و هندسی مشخصه¬های بارز نگاره¬های ایرانی است، که در دو شاهنامه¬¬ی بایسنقری و شاهنامه¬ی¬ شاه تهماسبی می¬توان بازنمایی¬شان را شاهد بود. نگاره-های این دو شاهنامه¬ی مصوّر، بازتاب¬دهنده¬ی روایت¬های اساطیری، پهلوانی- حماسی و تاریخی هستند که برگرفته از فرهنگ و تمدن مرد...

توجه به اصالت وهویت هنری در هر فرهنگ بخصوص فرهنگ ایرانی اسلامی، از نکات قابل توجه و تامل است که امروزه ، رو به افول و انزوا کشیده شده و عدم شناخت هنر اصیل ایرانی و زیر ساخت های غنی آن از سوی هنرمندان بومی ، باعث تمایل و راغب شدن آنان به هنرغرب و پدیده های ناشی از آن فرهنگ شده که هیچ سنخیتی با فرهنگ و هویت اصیل و ناب ایرانی ندارد. یکی از راه های موثر در توجه هنرمندان به هویت هنری، شناسایی و معر...

صندوق قبر شیخ صفی­الدین و شاه اسماعیل اول از آثار چوبی و نفیس هنر دوره اسلامی به شمار می­آیند. ساخت این دو صندوق قبر در بسیاری از منابع غربی و بعضاً ایرانی، به دوران حکومت همایون شاه و هنرمندان هندی نسبت داده شده است؛ این در حالی است که بر اساس مطالعات صورت گرفته دلایل بسیاری مبنی بر اصالت و خاستگاه ایرانی دو صندوق قبر مذکور می­توان ارائه داد، از جمله تزیینات، مواد مصرفی و شیوه خاتمکاری متفاوت د...

یکی از عوامل اصلی در روی کار آمدن صفویه ، که در استقرار قدرت صفوی نقش عمده ای ایفا نمودند ، قزلباش ها بودند. در حقیقت طوایف مختلف قزلباش ، بیشتر در پی حمله ی مغول به ایران کوچانده شده بودند. با سقوط ایلخانان (735ق.) و خلأ قدرت ناشی از آن ، فضای مناسبی برای طوایف مختلف ترک در آناتولی حاصل شد. از جمله این که بسیاری از طوایف قزلباش با مهاجرت به سمت مرزهای شرقی آناتولی، یعنی غرب و شمال غرب ایران ، ...

براساس آگاهی های تاریخی، شاملوها از بزرگترین و پرجمعیت ترین طوایف قزلباش بودند که در تأسیس دولت صفویه نقش چشمگیری داشته و در روند حیات دولت صفوی نیز با تصدی مناصب و مقامات اداری، امور فرماندهی نظامی، اداره ایالات، عهده داری امر لَلَگی شاهزادگان صفوی و غیره به ایفای نقش پرداختند. با این وجود در برهه هایی قدرت این طایفه دچار ضعف شد که رقابت های ایلی و سیاست های پادشاهان صفویه بر این نوسان قدرت تأثی...